Iedereen in het onderwijs kent de leerpiramide wel.
Er bestaan verschillende varianten van, die zeer regelmatig op congressen, workshops en sociale media langskomen. Het is een verleidelijk plaatje.
De leerpiramide bestaat echter niet echt! Het is een hardnekkige mythe!
Nog lang niet iedereen in het onderwijs weet dit.
Daarom heeft Pedro de Bruyckere onderstaand figuur gemaakt. Ik deel deze afbeelding hier met het idee dat hoe vaker wordt herhaald dat de leerpiramide een mythe is hoe minder vaak de fout zal worden gemaakt haar te gebruiken.
Hoe vaker deze afbeelding wordt gedeeld hoe hoger zij zal komen in de lijst bij Google wanneer wordt gezocht op leerpiramide. Gaarne delen dus.
Update: Als reactie op de reactie van @HartgerWassink hieronder heeft Wilfred Rubens een eigen post geschreven: De leerpiramide als ‘snake oil’ van het onderwijs waarin hij ingaat op juist het gevaar van het waar of hoe dan ook als uitgangspunt de leerpiramide gebruiken.
Droog's 
Hoi Frans, dank hiervoor. Ik zie dit wel vaker langskomen. Het boeiende vind ik, dat de leerpiramide toch terug blijft komen, niet zozeer vanuit onderzoekers (die voortdurend erop hameren dat het nergens op gebaseerd is) maar vanuit praktijkmensen zelf. Blijkbaar inspireert het veel leraren om hun onderwijs anders vorm te geven. En heeft het resultaat, anders zouden ze het niet weer opnieuw doorgeven. Ik zie de piramide daarom niet zozeer als een wetenschappelijk model, maar als een heuristisch model. Het helpt leraren hun praktijk te duiden, erop te reflecteren, iets nieuws te proberen, opnieuw te bekijken wat het effect is, en verder te schaven aan hun werk in relatie met leerlingen.
Ik heb zelf ervaren in de eerste trainingen die ik verzorgde, dat het volpraten van de hele training niet werkte. Deelnemers haakten af en leerden niets. Ondertussen ben ik zo ver, dat ik in trainingen regelmatig deelnemers zelf voor de groep vraag om hun inzichten te delen. Dat werkt veel beter in de zin dat deelnemers dat heel spannend, maar ook heel waardevol vinden. Het vraagt ook veel meer van mij als begeleider om dit goed te begeleiden, maar geeft tegelijk veel meer voldoening.
Die piramide helpt mij bij het uitleggen en begrijpen waarom dit ‘werkt’. En het helpt me bij het zien van andere mogelijkheden om deelnemers te betrekken en engageren. Het zet me dan weer aan het denken over wat de onderliggende theorieën zijn, die verklaren waarom deelnemers geëngageerd raken. Welke aspecten van de interactie spelen daarbij een rol? In hoeverre heeft het te maken met mijn houding als begeleider?
Veel liever dan alleen het ‘bashen’ van deze mythe zou ik het gesprek voeren over die onderliggende theorieën. Ik weet er wel een paar (de SDT bijvoorbeeld) en ik hoop dat iedereen die deelt dat deze piramide wetenschappelijk gezien een mythe is, ook direct een theorie biedt die verklaart, waarom hij in de praktijk toch veel aanknopingspunten biedt.
Ik vind dit nogal schokkend: http://www.te-learning.nl/blog/de-leerpiramide-als-snake-oil-van-het-onderwijs/
Eens met jou, Hartger hierboven. Ook ik ben zo iemand die probeert overal alles weg te halen zodat mijn visie en lessen en contact met leerlingen beter wordt . Ik lees een theorie en gelijk ga ik het toetsen aan de praktijk, wat kan ik er mee?! Ik heb de piramide destijds ook genoemd in een blog.
http://petraholstein.nl/motivatie-is-keyword/
Ik ken de leerpiramide ook, maar mij werd hij indertijd van bovenaf opgelegd. Lesgeven en laten lezen mocht eigenlijk niet meer. Dus niks vanuit praktijkmensen… Natuurlijk is het goed om stil te staan bij hoe je het beste iets kunt uitleggen/aanleren of wat dan ook. Maarmijn ervaring is, dat dat erg afhangt van het vak dat je geeft. Het maakt nogal wat uit of je maatschappijleer of bodemkunde geeft. Ik gaf beide vakken, en dan moet je echt anders werken. Weg met die piramide, wat mij betreft, was voor mij een dwangmiddel. Gewoon zelf nadenken en evalueren.
Maatschappij leer en bodemkunde een vreemde combinatie.
Verbaasde groet,
😊 Zeker vreemd: in Wageningen gestudeerd, les geven in agrarisch onderwijs, in beginperiode maatschappijleer. Voor bijna alles was elke afgestudeerde bevoegd, zolang het ‘ agrarisch’ was, en voor maatschappijleer bevoegd verklaard. ( zoals zovelen). Toen -begin 80- kon dat nog. Erg leerzaam!
Ja, een brede agrarische bevoegdheid heb ik ook ooit behaald. Wij kregen wel de toevoeging dat we voor de noodzakelijke bekwaamheid aanvullende cursussen konden volgen.
Kadootjes van aanvullende bevoegdheden heb ik niet meer gekregen ….
Vrolijke groet,