8 manieren om collega´s te overtuigen van de meerwaarde van technologie

Met enige regelmaat heb ik collega docenten kennis laten maken met de didactische mogelijkheden die de moderne technologie de klas in kan brengen. Met enige regelmaat worden docenten overal getrakteerd op workshops die ditzelfde doen. En hoewel er over het algemeen het nodige enthousiasme wordt gegenereerd blijft de invoering van deze mogelijkheden na de initiële kennismaking vaak achterwege.

Volgens mij zit de “kritische” stap vooral in het vervolgens “gewoon gaan doen”. Maar……. zo gewoon is dat helemaal niet voor vele collega´s. Er zijn verschillende redenen waarom in veel gevallen de kritische stap nooit genomen wordt, waarvan de drie belangrijkste in de praktijk de volgende zijn.
1. Een zekere twijfel over de meerwaarde van nieuwe technologie.
2. Een bepaalde angst voor de onbekendheid en het omgaan met de technologie of de technologische toepassing.
3. De hoeveelheid tijd die er beschikbaar is.

Dat zette mij aan het denken: “Hoe deze meer of minder kritische collega´s te overtuigen van de meerwaarde van ICT, Web 2.0 en mobiele apparatuur?”

Via een aantal gesprekken met ´voortrekkers´op dit gebied, zowel trainers als enthousiaste docenten, maar ook juist met zeer kritische docenten en leerlingen ben ik tot de volgende lijst met overwegingen gekomen. Hopelijk nuttig, vooral omdat ik denk dat leerlingen, maar ook docenten, ontzettend veel voordeel kunnen hebben van het gebruiken van moderne technologie en toepassingen er van in de klas.

1. Maak duidelijk waar de persoonlijke en specifieke voordelen liggen.
Zorg dat verplichte trainingen worden ervaren als hulp bij het aanleren van nuttige tools en niet alleen als vulling voor een studiemiddag. Als docenten zich zeker voelen met nieuwe technologie en zich gesteund voelen zullen zij sneller geneigd zijn deze ook daadwerkelijk te gaan gebruiken. Als docenten inzien dat een toepassing als resultaat heeft dat leerlingen meer tijd actief met de stof bezig zijn zullen zij sneller geneigd zijn deze in te gaan zetten.
Zorg vooraf voor een goed inzicht en overzicht over welke technologische toepassingen het meest geschikt zijn voor welke docent en voor welk vak. Als een docent er van overtuigd raakt dat een aangeboden toepassing inderdaad een verrijking is voor zijn of haar lessen en zal bijdragen aan effectievere lessen zal hij/zij deze toepassing veel gemakkelijker ook gaan invoeren.
Zorg dat trainingen goed aansluiten bij de groep docenten en hun behoeftes en mogelijkheden. Het werkt niet om een zeer gevarieerde groep allen aan dezelfde presentatie bloot te stellen. Geef liever kleine, gerichte instructies. Geef liever vaker korte trainingen dan complete studiedagen. Lever korte voorbeelden die direct gebruikt kunnen worden. Zorg voor voor een gepast vervolg, waarbij collega´s elkaar gefaciliteerd kunnen ondersteunen.

2. Neem kleine stapjes
Zorg dat er hands-on training is, waarbij docenten en medewerkers de kans krijgen zelf aan de slag te gaan met de technologie. Motiveer docenten door ze uit meerdere mogelijkheden er één te laten kiezen die hen aanstaat en die voor hun vak geschikt is. Zorg dat de docenten tijdens de training betrokken zijn bij de activiteiten en zelf kunnen ervaren hoe leuk en leerzaam deze voor de leerlingen zullen zijn. Geef niet alle beschikbare informatie over een toepassing in één keer. Als een docent een vraag heeft maak dan van deze mogelijkheid gebruik om deze te beantwoorden en zo weer meer over de toepassing aan te leren.

3. Maak groepjes waarin experts en beginners worden gekoppeld.
Faciliteer de meest ervaren docenten om tijd te kunnen besteden aan het helpen van, al of niet ´kritische´, beginners. Zorg dat de experts beschikbaar zijn voor vragen en in staat zijn het niveau te bepalen en positieve feedback te geven. Het voordeel van collega´s die elkaar helpen is dat zij dezelfde taal spelen en zich meer in elkaar´s situatie kunnen verplaatsen.

4. Gebruik leerlingen!
De meest effectieve manier om leerlingen nieuwe technologie en toepassingen ervan te laten gebruiken is ze er mee kennis laten maken en ze er mee aan het werk te zetten. Leerlingen vinden het over het algemeen heel leuk om technologische toepassingen in te zetten maar willen geen tijd verspillen met het eerst oefenen. Voor leerlingen is in dit geval vaak het ontwikkelen van een vaardigheid belangrijker dan het direct voorhanden zijn van opdrachten, die toch nog niet correct begeleidt kunnen worden. Leerlingen zullen docenten hier in kennis voorbijstreven. Vervolgens kunnen leerlingen gebruikt worden om docenten verder te trainen.

5. Maak ruimte voor docenten om bij te werken. Houd rekening met individuele verschillen.
Geef docenten voldoende tijd om nieuwe technologie en toepassingen aan te leren. Zorg dat het geen extra belasting vormt en laat merken dat de bereidheid er is om deze tijd ook daadwerkelijk vrij te maken. De hoeveelheid benodigde tijd kan aanzienlijk variëren tussen verschillende docenten. Houd hier in de planning van trainingen en vervolg trajecten rekening mee.

6. Zorg voor een traject aan trainingen en zorg voor voldoende ondersteuning.
Over het algemeen is één training of workshop, van standaard 1 tot 4 uur, onvoldoende voor alle docenten om zich een nieuwe technologie of toepassing eigen te maken en zich er zeker mee te voelen. Er dient vooraf dus een traject aan trainingen te worden uitgezet, waarbij er ook tussendoor voldoende ondersteuning is. Er dient in de opzet van de trainingen ook rekening gehouden te worden met individuele verschillen tussen docenten.

7. Houd rekening met het feit dat technologie intimiderend kan zijn.
Verdeel docenten bij trainingen naar niveau. Zorg dat ze niet naar iets hoeven te luisteren dat ze al weten, of naar iets dat ver boven hun pet gaat. Laat merken dat het niet erg is als een docent iets niet weet. Evalueer trainingen en workshops en gebruik de verkregen feedback zo direct mogelijk om gerichte ondersteuning te kunnen geven. Motiveer collega´s om elkaar hier te ondersteunen door uit te wisselen wat er geleerd is en waar er nog meer informatie of oefening nodig is. Benadruk dat het gebruikelijk is dat het aanleren van nieuwe technologie of toepassingen er van tijd kost.
Maak duidelijk dat technologie of een toepassing ervan slechts een van de middelen is die een docent ter beschikking staan en zeker niet gezien moeten worden als een wondermiddel dat alle problemen oplost. Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van onnodige technische termen. Geef aan dat ook nieuwe technologie niet direct altijd precies zo werkt als gewenst of alle mogelijkheden bezit die zijn gewenst.

8. Zorg ervoor dat de techniek werkt en makkelijk beschikbaar is.
Doe er alles aan om te zorgen dat technologie werkt wanneer het nodig is! Het is zeer frustrerend en contra-productief wanneer de technologie of een toepassing niet werkt tijdens een training of op het moment dat een docent het wil gebruiken. Het is bovendien verspilling als dure technologie die is aangeschaft niet werkt omdat er te weinig of geen aandacht aan onderhoud of problemen wordt besteedt. Evenzeer is het zonde als de technologie of toepassing die is aangeschaft niet geschikt is voor de uitvoering van de taak van docenten.

Deze bijdrage is mede gebaseerd op een bericht in de eSchoolnews dat de weerslag is van een enquête onder voorstanders van het gebruik van technologie in de klas.