Mobieltjes moeten mogen!

Leerlingen nemen vrijwillig iets mee naar de klas, waarmee ze kunnen leren. Het staat niet op de boekenlijst of de lijst van “verplicht-elke-dag-bij-je-te-hebben” items. En toch, ze vergeten het nooit! Hun mobieltje. Hun manier om te communiceren.

Prachtig toch!

Technologie in het onderwijs is onontkoombaar. Het is  de taak van de docent zich te bekwamen in het gebruiken van technologie, niet óm de technologie, maar om het te kunnen inzetten om te communiceren en informeren. Het is de taak van scholen om hiervoor tijd en ruimte beschikbaar te stellen, als een investering, niet als iets “ten koste van”.

Wat is er aan de kant van de docent voor technologische kennis nodig om het gebruik van mobieltjes in zijn klas toe te staan? Geen!

Toestaan van mobieltjes is dus een prima start voor het gebruiken van technologie in de klas.
En er kan zoveel moois met mobieltjes: informatie zoeken, aantekeningen maken, woordjes oefenen, (voor)kennis testen. Direct en snel, daardoor effectief en soms zelfs leuk.

Ik wil graag mijn ervaringen delen aan de hand van een aantal voorbeelden uit de praktijk.

Het gebruik van mobieltjes.
Het gebruik van mobieltjes in mijn lokaal is verboden!
Het gebruik van hele kleine draagbare computertjes in mijn lokaal is wel toegestaan 🙂
Het lijkt een klein verschil, een woordenspel, maar het is meer.
Die apparaatjes, waar van alles mee kan, mogen gebruikt worden om het leren te bevorderen: informatie zoeken, woordjes oefenen, aantekeningen maken, samenwerken.
Ze mogen niet gebruikt worden om te bellen of te chatten.
Ze mogen wel gebruikt worden om muziek te luisteren, mits vooraf gevraagd.
Voordelen: zaken gaan sneller en directer, daarmee effectiever en daarmee vaak leuker.

Nogmaals. Wat is er aan de kant van de docent voor technologische kennis nodig om het gebruik van mobieltjes in zijn klas toe te staan? Geen.

Wat zijn er voor vaardigheden vereist van de docent om het gebruik van mobieltjes effectief te laten zijn?

• Vertrouwen in de leerlingen en een goed contact.
• Een goed doordachte, duidelijk kenbaar gemaakte en consequent uitgevoerde set van regels en afspraken. Bijvoorbeeld:
  • bij binnenkomst zitten ze in de tas
  • bij gebruik liggen ze op tafel
  • bij ongeoorloofd gebruik worden ze ingenomen

Wat is de kern?
Zolang het voor de leerlingen duidelijk is hoe mobieltjes wel en niet gebruikt mogen worden vormen zij een grote toegevoegde waarde binnen de les.

Wat is de praktijk?
De regel op onze school is dat mobieltjes in het lokaal verboden zijn, tenzij de docent het toestaat. Een ingenomen mobieltje kan om 16:30 worden opgehaald  bij de conciërge.
Bij de klassen die ik les geef heeft ongeveer 80% van de leerlingen zijn mobiel altijd bij zich. Van de overige docenten die aan deze klassen lesgeven staat ongeveer 15% het gebruik van mobieltjes toe.
Houden leerlingen zich bij mij altijd aan de regels? Nee. Net als met elke regel/afspraak worden ook deze wel eens overtreden.
Neem ik wel eens mobieltjes in? Ja. Dit is hoofdzakelijk aan het begin van het jaar, als de leerlingen de regels en afspraken nog even aan het ontdekken en aftasten zijn.

Testen (niet toetsen!, hoewel dat ook kan).
Voor zowel docenten als leerlingen is het heel zinvol om te weten hoeveel kennis en begrip er al aanwezig is of hoeveel kennis of begrip er is opgedaan. Om dit snel te testen zijn mobieltjes  werkelijk ideaal. Er zijn verschillende manieren om dit te doen en een van de momenteel veel gebruikte is het platform-onafhankelijke Socrative. Het mobieltje wordt ingezet als stemkastje en een docent hoeft slechts eenmalig een account aan te maken en kan vervolgens vragen stellen aan leerlingen. De vragen kunnen overigens ook via een tablet, laptop of computer worden beantwoord. Er zijn verschillende typen vragen en manieren van aanbieden mogelijk.
Socrative kan op verschillende manieren worden ingezet.
– aan het begin van een les of lessenserie om de aanwezig voorkennis te testen
– aan het eind van een les of lessenserie om te testen hoeveel kennis er is opgedaan
Het grote voordeel van het gebruik van een mobiel als stemkastje is dat er zeer snel een overzicht beschikbaar is, voor zowel leerlingen als docent. De resultaten kunnen zichtbaar gemaakt worden via een scherm en kunnen ook worden opgeslagen voor latere analyse. Er kan direct worden gereageerd op de resultaten van een test aan het begin van de les door de lesstof aan te passen en op problemen in te gaan. Een heel groot voordeel hierbij is dat alle leerlingen worden “gehoord” en niet alleen degene die een vraag stellen of een antwoord geven. Testen van de aanwezig kennis aan het eind van de les geeft kostbare informatie over de effectiviteit van de les en deze kan gebruikt worden om een volgende les mede inhoud te geven. Een voorbeeld hoe ik dit zelf  regelmatig gebruik is hier te vinden.
Socrative biedt ook een optie om leerlingen in groepjes te laten samenwerken en zo van elkaar te laten leren. Bijvoorbeeld door experts  Deze zogenaamde “Space Race” optie is opgezet als een game, waarbij raketjes bewegen als een juist antwoord is gegeven en spreekt zo leerlingen ontzettend aan en werkt hierdoor bijzonder motiverend.
Het is ook mogelijk om met Socrative een volledige test (of toets) af te nemen die automatisch wordt nagekeken. Herhaaldelijk testen (zonder te toetsen) is een zeer krachtig middel om leren te bevorderen en kan met behulp van technologie op deze manier eenvoudig worden ingezet zonder dat dit de grote hoeveelheid tijd kost die nakijken anders met zich meebrengt.
Om als docent Socrative te kunnen gebruiken is enige technologische kennis vereist. Afhankelijk van de basisvaardigheden met computers en internet van de docent zal een investering van naar schatting 30 minuten tot 2 uur nodig zijn om te leren werken met Socrative.

Samenwerken
Naast de genoemde individuele activiteiten die een leerling met een mobieltje in de klas kan doen, zoals opzoeken en aantekeningen maken, kunnen mobieltjes ook gebruikt worden om samenwerken te bevorderen.
Ik maak veel gebruik van Google Drive documenten om leerlingen, onafhankelijk van tijd en plaats, aan een gezamenlijk document te laten werken. Dit document is in de meeste gevallen ook met mij gedeeld, zodat ik het werk ook van feedback kan voorzien. Feedback is een zeer krachtig middel voor leren en is op deze wijze eenvoudig op elk moment te geven en ontvangen.
Via de Google Drive en Google Documenten apps is het nu ook met mobieltjes mogelijk om deze documenten te bekijken en te bewerken. Dit betekent dat leerlingen tijdens de les ingevingen en aanwijzingen kunnen verwerken en hiervoor geen laptop nodig hebben of naar het computerlokaal moeten. Dit zijn beide opties die in mijn lessen ook zijn toegestaan overigens.
Leerlingen die aantekeningen maken tijdens de lessen gebruiken hiervoor ook regelmatig Google Drive documenten. Op die manier hebben ze automatisch alle aantekeningen bij elkaar.
Om als docent met leerlingen samen te werken via Google Drive is enige technologische kennis vereist. Afhankelijk van de basisvaardigheden met computers en internet van de docent zal een investering van naar schatting 1 tot 3 uur nodig zijn om te leren werken met Google Drive.

Technologie maakt het mogelijk informatie te vinden en te communiceren “over alles met iedereen”. Het doet grenzen vervagen, de muren van de school worden doordringbaaar, afstand speelt nauwelijks nog een rol. Daarom:

Mobieltjes moeten mogen!

Ze zijn er. Het is zonde ze niet te gebruiken.

En dan hoop ik dat met deze post onderstaande percentages een beetje gaan veranderen 🙂

Deze post is mede geschreven op verzoek van “Like to share” om in het tweede nummer te verschijnen en een voorbeeld te geven van de impact van technologie op het onderwijs. Ik wil Like to share dan ook bedanken voor het mij uitnodigen en het opnemen van deze post in het magazine.